OSCAR ADAYLARI: EN İYİ ÖZGÜN ŞARKI

Sabırsızlıkla beklediğim Oscar törenine iki gün kaldı!

Hep erteleyip gecikmeden ötürü iptal ettiğim Oscar adaylıkları postunu atlamaya içim razı olmadı. Hala şarkıların tamamını dinlememiş olanlar için de bir kolaylık olur belki, tören için favorilerinizi belirleyebilirsiniz.

Tamamını kelimesini özellikle kullandım, malum Adele sağ olsun, bu yıl bir “Skyfall” patlaması yaşandı, duymayan kalmamıştır. Onun dışında filmlerin (yine) tamamını izlemediğimden, hiçbirinde normalde sevdiğim gibi kullanıldıkları sahnelerle birlikte yorumlamayacağım bu kez (ki ne yalan söyleyeyim, oyuncak ayıcıklı Ted’i de, karbon salımı hakkındaki belgesel Chasing Ice’ı da en azından bir süre için seyredeceğimi sanmıyorum). Kategorinin de gerektirdiği üzere, sadece şarkılardan bahsedeceğim.

Aralarında adaylıkları doldurmak için aday edilmiş şarkılar da bulunmakla beraber; buyrunuz.

“Skyfall” – Adele – Skyfall (2012)

Söz & Müzik: Adele Adkins, Paul Epworth

Çok net olarak; diğer tüm adaylardan açık arayla iyi bir şarkı. Bu şarkıyla bu yıl bir nevi “My Heart Will Go On” vakası yaşandığını söyleyebiliriz.Ve fakat remixiyle birlikte o kadar çok çalındı ki artık duymak bile istemiyorum. Adele’in yorumuna bile dayanamaz hale geldim.

Çıktığı günden beri neredeyse bir fenomen olan, ödülleri silip süpüren Skyfall sayesinde bu yıl bir ‘birinci belli ikinci kim’ durumu var adeta. Yine de sürprizlere açığız elbette.

“Before My Time” – Scarlett Johansson – Chasing Ice (2012)

Söz & Müzik: J. Ralph

İzlememiş olduğum için bunu söylemek doğru mı bilmiyorum ama yine de net olarak söyleyeyim, şarkı içimi sıktı. Dramatik yapısıyla eminim belgeselin bütünlüğüne etkileyici bir hava katmıştır.
Güçlü bir yorum değil fakat en azından duygusunu vererek okumuş Scarlett Johansson.

“Everybody Needs A Best Friend” – Norah Jones – Ted (2012)

Söz: Seth Macfarlene
Müzik: Walter Murphy

Akademi bu yılın sunucusuna bir jest yapmış, filmin yönetmeni, senaristi, prodüktörü, oyuncusu Seth Macfarlene’ye bir adaylık vermiş sanırım. Şarkıyı da o yazmış.

Vasatın üstünde bir şarkı; Norah Jones durumu kurtarır mı, bilemiyorum.

Video da ne tatlı değil mi? Iyy.

“Pi’s Lullaby” – Bombay Jayashiri – Life Of Pi (2012)

Söz: Bombay Jayashri
Müzik:Michael Danna

Üzerinden dört yıl geçmesine rağmen, Slumdog Millionaire'den ötürü yaşanan o Bollywood fırtınası esmiş gecenin etkilerinden halen çıkabilmiş değilim. Son derece kişisel olarak, Hint ezgilerinden daralan içim, adlı şarkımız:

“Suddenly” – Hugh Jackman - Les Miserables (2012)

Söz: Herbert Kretzmer, Alain Boublil.
Müzik: Claude – Michel Shönberg

Bir sürpriz yaşanabilir ve ödül bu şarkıya gelebilir de deniyor. İsterdim hani ama şimdi Adele'le, Skyfall'la kıyasladığımızda çok sönük, çok zayıf bana göre. Canım Hugh.

NE FİLMLER NE MÜZİKLER 1 YAŞINDA!

BENİM SEVGİLİ 10'UM

Merhaba!

Tweetlerimde “ne filmlerde ne müzikler vardı” diyerek paylaştığım film müzikleri ve şarkılarının aşırıya kaçacağını fark etmemle aklıma düşen twitter sayfası ve ardından blog fikrinin birinci yılı!

Ne Filmler Ne Müzikler’in birinci yılını geçtiğimiz yıl boyunca paylaştığım şarkılardan en sevdiğim 10’unu paylaşarak kutlamak istedim.

Bir yıl boyunca yüzlerce film ve yüzlerce şarkıyı geride bıraktık. İçlerinden seçim yapıp ona indirmek kolay olmadı.

Seçtiklerimin paylaştığım film sahneleri veya şarkıların en iyileri değil, şahsi olarak en sevdiklerim, şahsi olarak en çok etkilediklerimden oluştuğunu ve sıralama yapmadığımı belirtmek isterim.

İyi eğlenceler!

1. Johnny B. Goode – Mark Campbell – Back To The Future (Geleceğe Dönüş) (1985)

“Şarkılı sahneler arasında en sevdiğiniz hangisidir” türü bir anket yapılsa ilk sırayı alacağını düşündüğüm Johnny B. Goode gönlümde apayrı bir yere sahip. Sıralama yok demiştim ama, Marty McFly’ın hayallerini gerçekleştirme fırsatı bulup tutkuyla çalıp söylediği sahne favorim.

2. Day-O (The Banana Boat Song) – Harry Belafonte – Beetle Juice (Beter Böcek) (1988)

Bu sahneyi yazan senaristler çılgın, çeken Tim Burton çılgın, şarkıyı yazan, söyleyen çılgın, o dekoru, kostümleri tasarlayan manyak, koreograf deli. Başta Catherine O’Hara olmak üzere bütün oyuncular müthiş. Hepiniz harikasınız! Çılgınca saygılar.

3. As Time Goes By – Dooley Wilson – Casablanca (1942)

İzleyenin aklından çıkmayacak bir sahne: Ilsa’nın eski aşkı Rick’in barına geldiğinde söylediği “Tekrar çal, Sam. Eski günlerin hatrına” sözleri, insanı kalbinden yakalayan, sinema tarihinin efsaneleşmiş repliklerinden. Sözler iç burkarken, şarkının naif havası da filme çok yakışıyor.         
.

4. Miss Celie’s Blues (Sister) – Tata Vega – The Color Purple (Mor Yıllar) (1985)

Steven Spielberg’ün sanırım insanları ağlatmak niyetiyle çektiği dramada doruk noktası, bu unutamadığım ve gözyaşlarını tutmanın imkansıza döndüğü sahneydi. Şarkının söz ve müziğinde Quincy Jones imzası da bulunuyor.

5. In Dreams – Roy Orbison – Blue Velvet (Mavi Kadife) (1986)

Hiç film izlememiş olsaydım ve ilk izlediğim film Blue Velvet olsaydı, bu sahneyi gördükten sonra ben sinemayı çok severdim gibi geliyor bana. Bu sahnedeki gerçeküstü atmosfer büyülü gibi, bayılıyorum. Blue Velvet hakkında daha fazla detay, bu yazımda.

6. Cuban Pete – Jim Carrey – The Mask (Maske) (1994)

Maske’nin çizgi filmini de çok severdim, filmini de çok sevdim. Aslında 1994’te yapıldığını düşünürsek neredeyse kendimi bildim bileli sevmişim; hep seveceğim. Bu sahne de ayrı bir çılgınlık, bir cümbüş, bir şölen havasında. Yerinde durdurtmuyor insanı. Jim Carrey şimdi bir dede, benim için en çok “Maske”.

7. A Man Without Love – Engelbert Humperdinck – Romance & Cigarettes (Aşk Ve Sigara) (2005)

Bu yazımda uzun uzun anlattığım, zamana çok yakışan çok sevdiğim bu müzikalin en sevdiğim şahane şarkısı, filmin atmosferini çok iyi yansıtıyor.

8. The Show – Kerris Dorsey – Moneyball (Kazanma Sanatı) (2011)

Brad Pitt değil, Billy'nin başarısızlığı değil, Red Sox’un şampiyonluğu değil; bu filmden bana en çok geriye kalan, sonunda babanın arabada gözyaşlarıyla kızının kaydını dinlediği, -kaderin cilvesi- şarkının da duruma cuk oturduğu sahne oldu.

9. Double Trouble – The London Oratory School – Harry Potter And The Prisoner Of Azkaban (Harry Potter Ve Azkaban Tutsagı) (2004)

Ben Harry Potter’la büyüdüm. Ergenliğimde Daniel Radcliffe’e aşıktım diyeyim size, anlayın hangi derecede Harry Potter sevdiğimi. Torpil yok diyemem :) Sözlerin Shakespeare, Machbeth’ten alındığı şarkıyı büyük üstad John Williams bestelemiş. Çok sevimli değil mi?

10. You And Me – Penny & The Quarters – Blue Valentine (Aşk Ve Küller) (2010)

Dayanamadım. Bu şarkıyı o kadar seviyorum ki, sahnesinin etkileyiciliğinden falan değil, güzelliğinden ötürü kattım listeye. Blue Valentine iyi bir aşk filmidir, severiz kendisini, şu yazımda hakkında çiziktirdiklerimi okuyabilirsiniz.

Beğenilerimi sizlerle paylaştıkça, söylendiklerime karşılık buldukça, yazılarım okundukça çok mutlu oluyorum.
Dilerim ve umarım kartopu misali büyürüz.

Kimse okumazsa da ben okurum :)

Nice yıllara!

DAR AYAKKABIYLA YAŞAMAK

“Onlar bir tek televizyona inandılar. Televizyonu çok izleyen insanlar, bilgili insanlardır. Televizyona inanan insanlar ise aptaldır”.  

Dar ayakkabıyla yaşamak, Dušan Kovačević’in yazdığı, İntiharın Genel Provası ve Buluşma Yeri’yle birlikte oluşturdukları üçlemenin son oyunu. Bu üç oyunun birbirleriyle bağlantısı yok ancak sistemi, insanları ve yaşamdaki değerlerin geldiği noktayı eleştirmeleri ve ölüm unsurunu içermeleri açısından ortak noktalar taşıyorlar.

İstanbul Şehir Tiyatroları’nda bu sezon sahnelenmeye başlandı ve bunu da diğerlerini de olduğu gibi Nurullah Tuncer yönetmiş.

Üçünün bir ortak noktası da Şehir Tiyatroları’nın gediklisi Bennu Yıldırımlar’ın rol alması.

Bir ayakkabı fabrikasında kuruluştan beri çalışan işçiler, patronun hataları sonucu fabrikayı batırmasıyla maaşlarını alamadıklarından, açlık grevine başlamışlardır. İlk perde, işçilerin yaşam şartlarını ve grevde yaşadığı zorlukları gösteriyor bizlere. Bu sırada patronu ve kendince halinden anladığı işçiler arasında sıkışıp kalmış bir menajer, sürekli olarak işçileri ikna çabasındadır. Perdenin sonunda ikna oldukları üzere işçiler, yaşadıkları insanlara ders olsun diye “Benim Numaram Kazanacak” adlı Biri Bizi Gözetliyor türü yarışmaya katılmaya razı olurlar.

İkinci perdenin başlangıcında tiyatro sahnesi televizyon haline, tiyatro izleyicisi de televizyon seyircisi haline geliyor ve “Benim Numaram Kazanacak” programını seyrediyoruz adeta. Bu bölüm reality showlarda görmeye alışkın olduğumuz gibi, yarışmacıların özel hayatları deşildikçe ortaya çıkan skandalları da içerdiğinden, eğlenceliydi. Tam bir reality show gibi güldürürken olayların perde arkasını gösteriyor; dram üzerinden yaratılan komedinin kısa olacağı bilindiği gibi son buluyor ve bizleri etkileyici bir final karşılıyor.

İlk perdeyi az, ikinci perdeyi çok beğendim.

Dar Ayakkabıyla Yaşamak, medyanın insanları nasıl kullandığı ve sömürdüğü gerçeğini işleyen bir kapitalizm eleştirisi. Günümüz dünyasındaki kurgulanmış oyunları, kandırmacaları gösteriyor ve bir insan hayatının ne kadar değer gördüğünü, daha doğrusu görmediğini bize fark ettiriyor.

Dram yönü en ağır basan karakter olduğundan en çok Veseli’den etkilendim. Ayakkabı fabrikasında yapıştırıcının başında çalışan, bu nedenle akciğer hastası olan, sürekli hırlayan, öksüren, tıksıran Veseli’yi canlandıran Nihat Alpteki görünenden daha zor bir oyunculukla baş ediyor olmalı.

Medya patronu ve sunucu Maldiv Bey’i canlandıran Tankut Yıldız da sevimsiz hatta iğrenç sömürücü rolünde, iyi bir oyunculuk sergiliyor.

Bennu Yıldırımlar’ın canlandırdığı karakterler farklı yönlerde de olsalar bana hep benzer kişilermiş gibi geliyor artık.

Sevmediğim ve hatta çok rahatsız olduğum hususlar –ki yalnız değilim- esas olarak ışık ve sesle ilgili. Serinin diğer oyunlarında da olduğu gibi, dekorda sürekli yanıp sönen rengarenk ışıklar gözü yormaktan başka bir işe yaramıyor. Hiçbir gereği de yok. Yine işçilerin kasketlerindeki ışık seyirciyi kasten rahatsız etmek için kullanılsa da, gereksiz. Efektlerde aniden açılan seslerin volümleri de rahatsız edici ölçüde yüksek.

Bir diğer sevmediğim nokta da ilk perdedeki işçi dramının seyirciye kendini iyice kötü hissettirmesi niyetiyle fazla uzatılmış olması.

Şikayetlerim bunlardan ibaret sayın tiyatrosever blog okuru.

Bir de dağ kafalı bonus saçlılar azıcık kafalarını çalıştırsınlar, tiyatroya saçlarını toplayarak gitsinler, ok?

Şehir Tiyatroları’nda iyi bir oyuna rastlamanın çok zor olduğu bu günlerde Dar Ayakkabıyla Yaşamak bir istisna oluşturmuş. Oyun seçmekte kararsızlara yardımcı olacaksa, izlemenin vakit kaybı olmayacağını söyleyebilirim.

NeTiyatro puanı: 7/10

DJANGO UNCHAINED (2012)

ZİNCİRSİZ

"Baylar, merakımı cezbetmiştiniz zaten.. Şimdi ise dikkatimi çektiniz".

Uyarı: bu yazı dibine kadar bir Quentin Tarantino’ya saygı, sevgi, ve hatta tapınma yazısıdır.  

Tarantino filmleri genelde ayrı kollarda ilerleyip, bütünleşerek sonuca ulaşır. Zincirsiz’in ise kısa geri dönüşler dışında düz, tek koldan ilerleyen bir anlatımı var.

İç savaş öncesi, Amerika’da siyahilerin köle, hatta köpek muamelesi gördükleri yıllarda geçen filmde, kelle avcısı bir Alman (Christoph Waltz), köle Django’yu (Jamie Foxx) ona yardımcı olması için satın alarak özgür bırakır. Sonrasında aralarında gelişen dostluk ve işbirliğiyle Django’nun kayıp köle eşi Broomhilda’yı (Kerry Washington) bulmaya karar verirler. Broomhilda ise Calvin’in (Leonardo DiCaprio) çiftliği Candieland’dedir...

Her cümlesine dikkat kesildim, her karesini izlemeye doyamadım. Çok mutlu bir 165 dakika geçirdim. Bittiğinde uzun ve güzel bir roman okumuş gibiydim.

Yarı İtalya, çeyrek İrlanda kökenli Tarantino sonunda yapmak istediğini yapmış. Bol ketçaplı bir spagetti western, ama bildiğin Tarantino filmi. Klasik bir western bekleyen varsa açıp Affedilmeyen'i tekrar izleyebilirler.

Django rolü için düşünülenlerden biri de Will Smith’miş; ben de onu görmeyi daha çok isterdim. Jamie Foxx’un yüz ifadesi bence fazla haşin.

  

Christoph Waltz, Inglorius Basterds’taki soykırımcı adamdan çok farklı olarak, insancıl, ırkçılık ve kölelik karşıtı, mert bir adam olarak karşımıza çıkmış. Bu nedenle izleyiciyi de yanına çekiyor ve sevdiriyor ancak, oyunculuk anlamında Inglorious Basterds’taki performansından çok farklı bulmadım, ki evet çok iyi bir oyuncu ve filmin en güzel sosu. Ve fakat aynı hareketler, aynı mimikler, jestlerle karşılaştım.

Tarantino’nun yazdığı ilk senaryoda Leonardo DiCaprio’nun canlandırdığı adam daha yaşlı düşünülmüş. Leonardo oynamak istediğini kendisi söylemiş Tarantino’ya. Sonrasında karakterde o yönde değişiklikler olmuş. Böylece Leonardo (uzun süredir) ilk kez oynadığı filmde en çok ücreti alan kişi olmamış. Ne yazık ki rolünde kendisinden beklediğimiz vuruculuğu gösteremiyor. Sanki yeterince çalışmamış, sanki olmamış. Yarım yamalak bir psikopat. Vasatlık yakışmıyor ona. Yine de hastasıyız! Önceki harika oyunculuklarından ötürü -son filmlerinde hayal kırıklığı yaratsa da- kredisi fazla adamın.

Yalnız böyle devam edersen -şansın varsa- elinde bir Akademi Onur Ödülü'yle kalacaksın, ‘en iyi erkek’i anca rüyanda göreceksin Leo’cum.

Samuel Jackson uşak rolünde döktürmüş.

Uşak rolüne gelmişken, siyahların özgürlüğüne beyazlardan çok karşı çıkan siyahilerden bahsetmek isterim. İnsanlar tam olarak böyledir. Sahip olamadıklarına senin sahip olmandan nefret ettiklerini pek gizleyemezler. Bu anlamda Django’nun ata binebilmesine, herkes gibi bir evde ağırlanabilmesine en az beyazlar kadar karşı çıkan siyahilerden, bunu açıkça ifade eden siyahi uşak fikrinden etkilendim.

Tarantino yine filmin sonlarında küçük bir rolle yer almış (Yılmaz Erdoğan değil ki Django'yu oynasın). Kendisine bayıldığım için, gördüğüm andan itibaren gülerek izledim. “Kendini de patlattı sonunda ya hahhahaha” deyivermişim.

Tarantino filmleri, genel olarak farklı konulardaki aynı lezzeti içeriyor. Aynı dahi beynin çok düşünülmüş, sayısız detayla donatılmış senaryosunu kendi yönetmesindeki benzersiz lezzet fanları tatmin edecektir.

Zincirsiz de Quentin Tarantino’nun çok sevgili filmografisinin iyi bir filmi. En iyi filmi denemez. Ama tabii ki bu kez de beğenmedim kabul etmiyorum.

Bir röportajında Tarantino’nun “bu film şu anki zirvem” dediğini okudum. Senaryo yazımı ve yaratıcılıkta aşmış ve kendini seneler önce ispatlamış olduğundan, zirvesini prodüksiyonu giderek büyüterek yükseltme yolunda anlaşılan.

Bunun yanında daha çok alt metin, daha vicdandan vurucu sahneler, cümleler katmış yoluna.

Zincirsiz, iyi bir ırkçılık eleştirisi.

The Help gibi “bakın beyazlarla siyahlar arasındaki farklar bunlar bunlardı zamanında” demiyor. Farklar hikayenin içinde eritilerek gösteriliyor.

Amerikalıların kendilerini eleştirebilmekte geldikleri noktaya hayranım.

Özür dilemek böyle olur. Kuru lafla değil. Çekinmeden kabul ederek. Yine de herkese layık görülmeyebilecek, halen başkası yaptığında hoş karşılanmayabilecek “Tarantino dozu” diye birşey var filmde.

Dönemin Amerika’sıyla Avrupa’sının kıyası var bir tarafta. Soysuzlar Çetesi’nin tersine bu defa Amerikalıların ırkçılığı ve zulmü karşısında Avrupalıların hümanistliği vurgulanmış. 

Zincirsiz, ciddi bir konuyu ciddiyete boğmadan ele alabilen, önemini vurgulayabilen, bunu ucuza kaçmadan, güldürerek yapabilen bir film.

Mesaj kaygısı içermeden bir sürü mesaj verebilen bir film, ki bayılırım!

En ufak bir zorlama kahramanlık, zorla karakter sevdirişi, acındırışı vs. yok. Şakşak yok. Hayat gibi. Klişeler umurunda değil. Cool!

En basitinden, kölelere ‘gidin özgür kalın’ demek yok. İpi çözüp ne yaparsanız yapın dercesine gitmek var.

Bu sırada alttan dayanmış, seni yönlendiren klasik müzikler yok. Zorlama duygu dayatması yok.

Kanlar, organlar yine havada uçuşuyor. Tiksinmek bir yana öyle bir abartı söz konusu ki kendinizi gülerken yakalayabiliyorsunuz. Sonra inanmıyorum ben neye gülüyorum, düşüncesi aklınızdan geçiveriyor. Sonra geçiyor.

Bu nedenle Tarantino’nun şiddeti özendirdiği düşüncesine tamamen katılıyorum. Çünkü şiddet gerçekte olduğu gibi korkunçluğuyla, iğrençliğiyle, vahşetiyle yansıtılmıyor.

Esasen bu yine tam da sevdiğim yönü olarak, Tarantino’nun bir olayın sadece resmini çekiyor oluşuyla ilgili. Asla vaaz yok, nutuk yok. Parmak sallayarak ders vermek yok. Sen istersen birşeyler alırsın. İstemiyorsan patlamış mısırını ye ve devam et bebeğim.

Ku Klux Klan sahnesi tam anlamıyla yardırdı.

Yine alışılageldiği üzere bu filminde de çok iyi şarkılara yer vermiş Mr. Tarantino. Şarkılar arka planda kullanılmıyor, sahnenin kendisine dönüşüyor.
Açılışta Django'yla tanışırken çalıp bizleri hemen filme adapte eden, Luis Bacalov'un bestelediği, İngilizce versiyonunu Rocky Roberts'ın seslendirdiği "Django"; 1966 yapımı Django için yapılmış.

İlk kez olarak Mr. Tarantino bir filminde eski şarkıların yanında o film için yaratılmış yeni şarkılara da yer vermiş. Örneğin, Jamie Foxx ve Rick Ross'un yazdığı, Rick Ross'un seslendirdiği, benim de filme çok yakıştırdığım hip hop türündeki "100 Black Coffins":

Anthony Hamilton & Elayna Boynton’dan "Freedom": 

Lohn Legend'dan "Who Did That To You":

Tarantino yaşlandıkça yönetmenlerin verimliliğinin azaldığını düşündüğünü, bu nedenle kariyerini on filmle noktalayacağını söylemişti. Bu durumda iki film kaldı :( Lütfen Kill Bill 3’ü çekmesin, yalvarırım. Yapımcı mı zorluyor, bu zirvede ve tadında bitmiş, ikisi bir bütün oluşturan filmi bozma çabası nedendir anlamadım. Nasıl yapılırsa yapılsın oluru yok bana göre.

Bu da credits sonunda çoğumuzun kaçırdığı sahne:

Bense goodbye değil, auf wiedersehen diyorum.

Elveda değil, görüşene dek.

NeFilm Puanı: 8.5/10